اخیراً ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی که قادر به ایجاد هنر دیجیتال هستند رواج یافته اند، با استفاده از تکنیک‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی، هنرمندان و خالقان آثار هنری می‌توانند اشکال جدیدی از عرضه هنری را ایجاد کنند و محدودیت‌های هنری را که امروزه می‌شناسیم، از میان بردارند.

اثر هنریی که با هوش مصنوعی تولید شده است ضرورت وجود انسان ها به عنوان تنها خالقان هنر را به چالش می کشد. هوش مصنوعی در بادی امر پرسش هایی را در مورد خلاقیت بر می انگیزد و نگرانی های اخلاقی و قانونی را به نیز همراه دارد. این در حالی است که هوش مصنوعی خود به مثابه فرصتی برای گسترش مرزهای هنر و خلاقیت به حساب می آید.

هوش مصنوعی به هر کسی اجازه می‌دهد آثار یا حتی مجموعه‌های هنری در کمترین زمان ممکن خلق کند. علاوه بر این، هنر به دست آمده از هوش مصنوعی می تواند ترکیبات بصری یا صوتی ایجاد کند که بدون وجود آن میسر نیستند. برای نمونه می توان به ابزارهایی مانند Dall-E یا Stable Diffusion اشاره کرد که قادرند متن را به تصویرتبدیل کنند و به این ترتیب فرد را از زحمت ترسیم تصویرمورد نظرش بی نیازمی کنند.

ابزار سنتی هنرمندان وسایل فیزیکی مانند قلم مو، رنگ، اسکنه یا آلات موسیقی بوده است اما معرفی هوش مصنوعی قابلیت های بی شماری را در اختیار هنرمند قرار می دهد.

یکی از این قابلیت ها استفاده از هوش مصنوعی در هنر درمانی است درمانگر از هنر هوش مصنوعی درمان بیماران کمک می گیرد.

از دیگر مزایای هوش مصنوعی در هنر ایجاد فرصت برای جمعیت بزرگترو نسل متفاوت و بالقوه ای از هنرمندان جهت خلق و تولید آثار است.

مربیان و معلمان هم از ابزارهای هنری هوش مصنوعی برای کمک به آموزش نسل جدیدی از هنرمندان استفاده می کنند.

ابزارها و ویژگی‌های هوش مصنوعی همچنین می توانند به بهبود، تقویت و افزایش خلاقیت‌های موجود کمک کنند. به عنوان مثال، هوش مصنوعی را می توان برای تجسم مجدد یک اثر هنری موجود در یک سبک هنری خاص مورد استفاده قرار داد.

ابزارهای هوش مصنوعی به هنرمندان کمک می کند تا قطعات کاملاً جدیدی از هنرهای بصری، ویدیوها و موسیقی ایجاد کنند به عبارتی هنری صرفا با هوش مصنوعی خلق نمایند.

اما چه دغدغه های اخلاقی با هنر تولید شده توسط هوش مصنوعی ایجاد شده است؟

همانطور که در بالا توضیح داده شد، محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی دارای جنبه های مثبت بسیاری است، اما مشکلات بالقوه ای را نیز شامل می شود که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

موضوع هویت مولف. هنرمندان پیوسته از امضای نام خود در آثار هنری لذت می‌برند. اما موضوع هویت مولف چگونه با هنر هوش مصنوعی کار می کند؟ سوال این است که واقعاً چه کسی این اثر را خلق کرده است؛ هوش مصنوعی یا انسانی که به هوش مصنوعی دستور داد تا اثر را خلق کند؟

سوگیری و تعصب، هر مدل هوش مصنوعی به اندازه داده هایی که بر آنها تکیه دارد می تواند تنوع ایجاد کند. اگر داده هایی که مدل هوش مصنوعی بر اساس آن ساخته شده ، فاقد تنوع و حساسیت نسبت به برابری و مسائل تبعیض باشد، احتمال سوگیری وجود دارد.

کپی رایت. یکی دیگر از نگرانی های اصلی سرقت مالکیت معنوی است. برای مثال، ابزارهای بزرگ هوش مصنوعی مبتنی بر GAN برای هنر، گاهی اوقات بر روی مجموعه داده‌ها بدون دسترسی کامل به حق نسخه‌برداری بنا شده اند و به همین دلیل پرونده های قضایی متعددی تشکیل شده است که نگرانی اخلاقی هنر تولید شده توسط هوش مصنوعی را به حوزه حقوقی کشانده است. به عنوان مثال، Getty Images در ژانویه ۲۰۲۳ شکایتی علیه Stable Diffusion (یکی از ابزارهای هوش مصنوعی) به اتهام نقض حق نسخه برداری توسط Getty تنظیم کرد.

اصالت. در حالی که تعریف آنچه «هنر» را تشکیل می‌دهد مدت‌ها موضوع بحث بوده است، یک ویژگی مشترک این است که  به نوعی، شکل یا فرم اصالت داشته باشد. در هنر هوش مصنوعی یک سوال اخلاقی در مورد اینکه آیا آثار تولید شده واقعاً اصلی هستند یا فرعی و مشتق هستند وجود دارد.

نتیجه

هوش مصنوعی شیوه خلق، بهره گیری و فهم از هنر را متحول می کند.

با استفاده از شگردهای پیشرفته یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی می‌تواند به هنرمندان کمک کند تا تصاویر باورنکردنی ایجاد وایده‌های خلاقانه تولید کنند و کارهای معمول ویرایش تصویر را به شیوه ای خودکار انجام دهند.

در عین حال، هوش مصنوعی چالش‌ها و نگرانی‌هایی مانند از دست دادن شغل برای ویراستاران تصویر و طراحان گرافیک و تداوم تعصب و نابرابری در تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی را ایجاد می‌کند.

با این حال، پتانسیل هوش مصنوعی در خلق هنری غیرقابل انکار است.

هوش مصنوعی می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای هنرمندان و طراحان ایجاد کند و به آن‌ها اجازه خلق آثار هنری خیره‌کننده و انتزاعی را بدهد.

همانطور که هوش مصنوعی به تکامل خود ادامه می دهد، مهم است که هنرمندان و طراحان از این فناوری استقبال کرده و تلاش کنند تا مطمئن شوند که از آن به روشی اخلاقی و مسئولانه استفاده می شود.

هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که شیوه خلق و مصرف هنر را متحول کند و مهم است که این تحول به شیوه ای منصفانه و عادلانه صورت گیرد.

و خلاصه اینکه هوش مصنوعی در خلق هنر دیجیتال اهمیت فزاینده‌ای پیدا می‌کند و فکر کردن در مورد امکاناتی که فناوری می‌تواند به دنیای هنر عرضه کند، هیجان‌انگیز است.

هوش مصنوعی را می توان مکمل خلاقیت انسان دانست، نه به عنوان یک جایگزین، و می تواند در دسترس پذیری و فراگیری هنرکمک شایانی کند.

با همه این اوصاف این وظیفه هنرمندان و طراحان است که با فناوری به شکلی همراه شوند تا اطمینان حاصل کنند تأثیر هوش مصنوعی بر هنر برای همه مثبت و مفید است.

نویسنده: طاهره نبی اللهی قهفرخی