به گزارش خبرنگار روجا نیوز، اولین نشست از سلسله نشست‌های «حکمرانی قرآنی» صبح روز دوشنبه ۵ تیرماه، با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین غلامرضا قاسمیان، رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی و علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در کتابخانه مجلس برگزار شد.

دکترعلیرضا معاف با بیان این که حکمرانی قرآنی باید به یک الگو منتهی شود، اظهار داشت: اگر این اتفاق نیفتد گزینه رقیب و بدیل در حال راه حل دادن در کف میدان است که نمونه آن سند ۲۰۳۰ است.

وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی امروز با مجموعه‌ای از مسائل مواجه است که به تعبیر رهبر انقلاب “ما دچار مسائل انباشته و مزمن شده‌ایم که هیچ یک حل نشده بلکه انباشته می‌شود”، گفت: به دنبال ارتقای کیفیت اداره کشور هستیم.

وی ادامه داد که در کشورداری کماکان دچار روزمرگی و به هم‌ریختگی سازمانی هستیم و افزود: امروز ابرچالش بروکراسی و تکنوکراسی باعث شده جمهوری اسلامی ایران بازدهی، کارآمدی، کارایی و اثربخشی لازم را نداشته باشد.

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد که چند سال است در محیط‌های نخبگانی، مدیریتی، حوزوی و دانشگاهی بحث حکمرانی مطرح است  و با اشاره به تفاوت مسئله با مشکل، چالش و سؤال، اظهار داشت: مسائل مجموعه‌ای از معلومات و مجهولات است که ما به کمک معلومات مجهولات را حل می‌کنیم.

معاف تصریح کرد که در این وضعیت باید در نظر داشت که نظریه حکمرانی قرآنی قابلیت تبدیل به یک گفتمان مسلط را دارد یا خیرو آیا می‌توانیم یک الگوی خاص حکمرانی داشته باشیم.

وی ادامه داد که اولین سؤال این است که آیا واژه حکمرانی قرآنی تعبیر درستی است؟ آیا این دو واژه با هم قابل جمع است؟ کلمه حکمرانی اصطلاح متأخری است که با حکومت کردن تفاوت دارد و اظهار داشت: حکومت به دو سؤال «چه کسانی حکومت کنند» و «چگونه حکومت کند» پاسخ می‌دهد اما حکمرانی به یک سؤال سوم تحت عنوان «برچه کسانی چگونه حکومت کنند» نیز باید پاسخ دهد.

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به برخی کلمات مترادف و معادل حکمرانی گفت: رهبر انقلاب از کلمه زعامت به منزله معادل حکمرانی استفاده می‌کنند و راندن هم هر اعمال قدرتی نیست بلکه اعمال قدرت مشروع و مقبول است.

وی تصریح کرد که  در حکومت و حکمرانی، با مسئله قدرت مواجه هستیم، اما در حکمرانی علاوه بر قدرت، اقتدار نیز مسئله است که همان اعمال قدرت است.

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد که درباره حکمرانی قرآنی، باید انضمامی صحبت کرد نه انتزاعی و افزود: از طرف دیگر حکمرانی قرآنی یک بحث عمومی نیست بلکه بحثی تخصصی است.

حکمرانی قرآنی موضوعی تکراری نیست بلکه یک بحث نوپدید و از جنس تولید علم و نظریه است

معاف ادامه داد که حکمرانی قرآنی موضوعی تکراری نیست بلکه یک بحث نوپدید و از جنس تولید علم و نظریه است و گفت:  یکی از کلیدواژه‌های مهم در این میان حکمرانی مردمی است.

وی تاکید کرد که حکمرانی مشارکت دادن افراد خارج از سامانه مدیریتی و مرکزیت حکومت در تعیین منبع مشروعیت و سیاستگذاری است  و افزود: ما در تعابیر قرآن برای مردم، با مردم، بین مردم، مبتنی بر مردم، خطاب به مردم، از زبان مردم و … داریم که یک هشت ضلعی را تشکیل می‌دهد که حکمرانی مردمی باید نسبت خود را با این ۸ ضلع مشخص کند.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی  با اشاره به آیات ۱۵۹ تا ۱۶۲ سوره «آل عمران» گفت: یک نکته مهم در فهم حکمرانی قرآنی، مسئله دشمن و بردار خارجی است. حکمرانی قرآنی یک نظام ذهنی و الگوی تحلیلی به فرد می‌دهد که دائم به دشمن و بردار خارجی توجه کند.

وی ویژگی دیگر حکمرانی قرآنی را گفتمان‌محور بودن آن دانست و گفت: این ویژگی ناظر به مردم است که باید همراهی کنند. دراین راستا غربی‌ها مسئله اجتماعی‌سازی را خیلی جدی می‌گیرند اما ما جدی نمی‌گیریم. به همین دلیل قرآن از بلاغت سخن می‌گوید که به معنای انتقال حرف خوب به مردم به نحوی است که مردم آن را بپذیرند و صرف حرف خوب زدن نیست.

معاف افزود: باید در حکمرانی قرآنی بدیل آنها را داشته باشیم که در این راستا می‌توان به مواردی همچون خدامحوری، جمع‌گرایی، خانواده‌محوری، حکمت‌گرایی، عقل و وحی‌گرایی توامان و آزادی دینی اشاره کرد.

معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر اینکه حکمرانی قرآنی باید از گفتار به رفتار هژمون و فراگیر تبدیل شود، گفت: غرب ۴۰۰ سال است در حال ساخت نظامات اجتماعی است و مبتنی بر ۱۲ ایسم حکمرانی خود را شکل داده است؛ اومانیسم، سکولاریسم، فردگرایی، عقل خودبنیاد، عقل‌گرایی محض، حس‌گرایی محض، تجربه‌گرایی محض، لیبرالیسم و نئولیبرالیسم و سوسیالیسم.

معاف با اشاره به هدفمند بودن حکمرانی قرآنی گفت: در این حکمرانی هدف این است که مردم اقامه قسط کند.

وی افزود: شعار انقلاب اسلامی «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» بود اما در ادامه در تبیین گفتمان آزادی با زاویه دینی کم گذاشتیم لذا اگر می‌خواهیم حکمرانی قرآنی نهادینه شود باید نگاه متوازن داشته باشیم.

معاف چرخش قدرت و چرخش ثروت را از دیگر مسائل حکمرانی قرآنی خواند و گفت: این مسئله تحت عنوان سنت «مداوله» در قرآن مطرح شده است.

حکمرانی قرآنی باید ما را به سند تجویزی برساند

وی در پایان این بخش از سخنانش اظهار کرد: حکمرانی قرآنی باید ما را به سند تجویزی برساند. ما نیاز داریم در تداخل امر سیاسی و امر سیاستی، امر سیاستی را از دست امر سیاسی نجات دهیم و به خط مشی گذاری و سیاستگذاری تمرکز کنیم و لذا نیازمند تولید سند تجوزی هستیم.

در ادامه این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا قاسمیان در سخنانی با بیان اینکه اگر به منطق قرآن به طور مرتب اشاره نکنیم مانند یک صابون لیز از دست ما سر می‌خورد، گفت: باید بدون تعارف برای خود مشخص کنیم که قرآن را تنها کتاب هدایت می‌دانیم یا نه، اگر این را بپذیریم یعنی فقط قرآن درست است و بقیه راه‌ها جهالت است.

رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد که خداوند در قرآن به پیامبر(ص) می‌فرماید: ” ما چیزی به تو دادیم که نمی‌توانستی آن را بدانی” و به مردم نیز خطاب می‌کند ” چیزهایی به شما یاد می‌دهیم  که هیچ وقت نمی‌توانستید بفهمید”.

قاسمیان با بیان اینکه منطق قرآن در موضوعات مختلف منطق موجهی نیست، گفت: این بدان معناست که براساس علوم دیگر نمی‌توان منطق قرآن را متوجه شد و لذا منطق قرآن در دستگاه علوم دیگر توجیه‌پذیر نیست.

رئیس مرکز اسناد و کتابخانه مجلس بیان کرد: جواب‌های قرآن خیلی پیچیده نیست البته ممکن است راه‌های رسیدن به آن سخت باشد. در واقع با یک پدیده ساده و سنگین مواجه هستیم. پیچیده شدن امور محصول عصیان ما از قواعد اصلی است.

کشور دچار مریضی «ذات‌السند» شده است

حجت الاسلام قاسمیان با بیان اینکه کشور دچار مریضی «ذات‌السند» شده است، گفت: برای هر سند لازم است، صدها سند نوشته شود، اما مگر این کار قابل انجام است؟ آیا قرآن اینگونه عمل می‌کند؟ الگوی عملکرد قرآن این است که یک سخن ثابت و ساده را بیان می‌کند و بعد دستور ورود به میدان می‌دهد. لذا وجود میدان مبارزه جزو پارامترهای اصلی قرآن است.

وی تاکید کرد که مخاطب قرآن، مردم هستند، اما فرآیندش را بر روی مردم نمی‌بندد و افزود: برهمین مبنا قرآن حرف و پیام خود را صورتی بیان نمی‌کند بلکه تیز و لبه‌دار و روشن مطرح می‌نماید به همین دلیل گاهی اوقات منطق قرآن غیر قابل باور است.

رئیس کتابخانه مجلس ابراز کرد: قرآن می‌گوید اگر این مسیر را آنطور که گفته بروید، سریع می‌رسید، اما اگرغیر آن بروید انقدر مسیر طولانی می‌شود که دل‌هایی در این مسیر می‌ریزد و ما هم هرجا مستقیم و بدون پیرایش حرکت کردیم، نتیجه گرفتیم.

قاسمیان اظهار کرد: یکی از نقاطی که براساس منطق قرآنی حرف تیز و لبه‌دار زدیم و عمل کردیم در محور مقاومت و نبرد با رژیم صهیونیستی است که می‌بینیم الان این رژیم در حال نابودی است و ما طبق منطق قرآن از جایی ورود کردیم که فکرش را نمی‌کردند.

وی در پایان یادآورشد: قرآن آرمان‌ها و ایده‌های بلندی را مطرح می‌کند اما عده‌ای بدشان نمی‌آید که ما به یک ژاپن اسلامی برسیم در حالی که این آرمان قرآنی نیست.