به گزارش خبرنگار روجا نیوز، غلامعلی حداد عادل در پنجمین جلسه از سلسله نشستهای حکمرانی قرآنی با موضوع نشست حکمرانی قرآنی در تقابل با حکمرانی سکولار که با حضور شهریار زرشناس پژوهشگر و استاد فلسفه غرب و علیرضا معاف معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، اظهار کرد: بنده هفته گذشته صحبتی درباره واتیکان، سکولاریسم و قدرت پاپ در جامعه ایتالیا داشتم که عده ای بخشی از آن را تقطیع و نسبت به آن اظهارنظر کردند.
وی با اشاره به صحبتهای جلسه قبل درخصوص جدایی دین از سیاست و قدرت پاپ در اروپا، گفت: هیچگاه در اسلام جزم اندیشی جایی نداشته و حکم قرآن برای دانشمندان علوم طبیعی محدودیت ایجاد نکرده است.
عضو شورای انقلاب فرهنگی با بیان این که پاپ چه تأثیری در دنیای امروز گذاشته است؟ تشریفات زیاد است، اما تاثیر کجاست. گفت: این پاسخ کسانی است که معتقدند پاپ قدرت را کنار گذاشته است و دین را از سیاست جدا کرده است.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تصریح کرد که ما سکولاریسم را در انقلاب اسلامی نقد میکنیم و افزود: ما از انقلابی صحبت میکنیم که نه تنها تاجبخش نبوده که تاجستان هم بوده و از دل انقلابی مردمی با تعداد زیادی شهید و جانباز بوجود آمده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر این که باید مراقب باشیم که دین را آنگونه عرضه کنیم که خدا خواسته است گفت: اگر این کار را بکنیم راه را بر سکولاریسم بسته ایم زیرا اگر راه را بر سکولارها باز بگذاریم بدعت گذاری و از دین اعراض میشود .
حداد عادل با اشاره به تبعات جدایی دین از سیاست گفت: اگر میخواهیم به نتایج جدایی دین از سیاست پی ببریم، بهتر است شرایط کلیسای کاتولیک را مورد بررسی و واکاوی قرار دهیم. کلیسای کاتولیک امروز حکومت دارد و دارای تشریفاتی است ولی قدرت تأثیرگذاری در قانونگذاری و حکومتها را ندارد.
وی افزود: به عنوان مثال با وجود اینکه واتیکان نزدیک ایتالیاست، اما در قدرت و قا نونگذاری این کشور تأثیرگذار نیست و منظور من در جلسه قبل این بود، ولی برخی رسانهها تمام صحبتهایم را پوشش ندادند و فقط این قسمت را پوشش دادند و همین موضوع سبب شده تا عده ای از خود واکنش نشان دهند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگیادامه داد که در جلسه گذشته موضوعی را مطرح کردم مبنی بر اینکه با فرض اعتقاد به اسلام و قرآن میتوان معتقد به سکولاریسم باشیم؟ براساس این بحث مروری کردیم بر آیات قرآن و ماحصل بحث این بود که طبق آیات قرآن، پیامبر(ص) برای اجرایی ساختن فرامین الهی باید حکومت تأسیس کند.
رئیس بنیاد سعدی با بیان اینکه به باور من در جامعه به اینگونه مباحث نیاز داریم گفت: مباحثی که بر تفکر و عقلانیت متمرکز باشد، ما در انقلاب اسلامی سکولاریسم را نقد میکنیم.
وی افزود: در این انقلاب و در اسلام با تحقیقات علوم طبیعی مخالفت نشده و هیچگاه قرآن برای دانشمندان علوم طبیعی بایدها و نبایدها را تعیین نکرده است.
عضو شورای انقلاب فرهنگی در ادامه گفت: که برخی میگویند انقلاب اسلامی باید دست از قدرت بکشد و در امر قانونگذاری، شورای نگهبانی وجود نداشته باشد تا مصوبات مجلس را با موضوعات شرعی تطبیق دهد. همچنین اینها معتقدند نباید احکام شرعی به قانون تبدیل شوند و فقط باید به حوزه تبلیغ آنها را محدود کرد و اگر مردم خواستند آن را بپذیرند و نه بیش از این! همچنین میگویند علمای دین فقط درباره دین سخن بگویند و فراتر نروند.
عضو شورای انقلاب فرهنگی با بیان این که معتقدیم احکام شرعی عقلانی است، گفت: نکته مهم این است که در سکولاریسم احکام شرعی اصلاً ناظر به واقعیت نیستند و تلقی سکولارها این است که دین یک حالت روانی دارد و سخنان آن ملاک نیست.
وی ادامه داد که آنها دین را در ایمان خلاصه میکنند و جنبه شریعت دین را واقع بینانه و عقلانی تلقی نمیکنند در صورتی که ما باور داریم دین یک واقعیت عقلانی است و افزود: ما معتقدیم اگر خدا یک چیزی را حرام اعلام کرده این عقلانی و حکیمانه است و دعوا بر سر این نیست که مجالس اینها را کنار بگذارند و معقول بحث کنند.
حداد عادل تصریح کرد که ما فرامین خدا را عقلانیتر از موضوعات مجالس سکولار میدانیم و اگر از این موضوع مهم فاصله بگیریم راه را برای سکولاریسم باز کردهایم و افزود: امثال شهید بهشتی و شهید مطهری به نگاه عقلانی به دین تأکید دارند و به طور کلی در جامعه باید از عقلانیت دین دفاع کنیم و این واقعیت دارد.
عضو شورای انقلاب فرهنگی با بیان اینکه هر قانونی اگر پشتوانه فرهنگی نداشته باشد عملاً بیخاصیت است و این قانون شکست میخورد، گفت: مثلاً در جامعهای که همه به مشروبخواری عادت دارند هرگونه وضع قانون در این خصوص شکست میخورد و لذا لازم است پشتوانه فرهنگی هم وجود داشته باشد، افزود: دوستانی که منتقد جمهوری اسلامی هستند پاسخ دهند چرا در برابر احکام غیردینی این سخنان را نمیگویند؟ هیچ حکومتی تنها به فرهنگسازی اکتفا نمیکند بلکه اجرای قانون هم لازم است؛ یعنی با وجود اینکه فراهم آوردن بسترهای فرهنگی لازم است، فراهم آوردن بسترهای اجرای قانون هم ضرورت دارد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: منتقدان میگویند علما در مساجد بنشینند و صحبت کنند ولی فکر اینکه از طریق قانون احکام دینی را اجرایی کنند را باید از سر بیرون کرد درصورتیکه فرهنگسازی بدون اجرای قانون امکانپذیر نیست و حکومت دینی باید با اجرای قانون انگیزه وقوع جرم را از بین برد. اگر میخواهیم جلوی مصرف مشروبات الکلی را بگیریم باید مضرات مصرف آن را برای مردم شرح دهیم ولی در مقابل باید مانع تولید و توزیع آن هم شد و در کشورهای غربی هم، چنین است.
عضو شورای انقلاب فرهنگی در پایان این نشست ابراز امیدواری کرد که در این سلسله نشست ها توجه ما نسبت به مسئله سکولاریسم جلب شده و ابعاد آن بررسی شود.
وی همچنین در پاسخ به یکی از حاضرین ناظر بر این موضوع که مزیت دین ایدئولوژی در مقابل سکولاریسم چیست، گفت: یکی از عوامل مهاجرت که از در جامعه به عنوان ضعف یاد کردید، بیکاری و به طریق اولی، تحریم هاست که این شرایط را به وجود آورده است.
حداد در پایان به معرفی کتاب «شأن علم» پرداخت که روایت کلیشه ای از دوران قرون وسطی را میشکند. حدادعادل در ادامه این نشست بخش هایی از این کتاب را برای حاضرین قرائت کرد.
علیرضا معاف معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست با اشاره به اینکه از جلسه قبل تا این جلسه اتفاق مهمی رخ داده است، گفت: یکی از آنها آغاز عملیات طوفان الاقصی و افتخاری است که مردم غزه به واسطه مقاومتشان در برابر رژیم صهیونیستی از خود نشان دادهاند و به همین دلیل ما شاهد یک صحنه جدیدی از مقاومت در منطقه هستیم.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: برخی نسبت به اجرای احکام اسلامی در عمل واگرایی نشان میدهند در صورتی که به احکام اسلامی اعتقاد دارند، ولی اینها در نشریات داخلی که مطلب مینویسند در اصل سخنان رسانههای معاند را منعکس میکنند.
وی با اشاره به تحولات این روزهای فلسطین با بیان این که باید مقاومت مردم فلسطین را ستود و این مقاومت عینیت بخش آیات قرآن است، گفت: این مقاومت دو بعد دارد؛ یکی وعدههایی است که قرآن داده و بعد دوم مربوط به مظلومیت مردم غزه است که این روزها شرایط خوبی ندارند.
معاف تاکید کرد: امیدواریم که غصهها به زودی تمام شود و اخبار خوبی از مردم فلسطین به گوش برسد.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان سخنانش ابراز امیدواری که ادامه برگزاری چنین نشست هایی ارزش افزوده به دنبال داشته باشد.
در بخش پایانی این نشست شهریار زرشناس با طرح این سوال که آیا سکولاریسم انسان را به رشد و کمال رساند یا موجب بیگانی انسان شد، اظهار کرد: در ابتدای رنسانس مورخان یهودی و فرماسون تلاش کردند یک تصویر یک سو از کلیسا نشان دهند که درست نیست، من قصد دفاع از غرب قرون وسطا ندارم، اما ما وقتی به تاریخ غرب نگاه میکنیم دو صورت تقدسزدایی از ساحت زندگی انسان را میبینیم که میتواند در عرصه سیاست هم رخ دهد.
وی ادامه داد که بعد از قرارداد وستالین در تاریخ غرب، سکولاریسم رسمیت پیدا کرد و جغرافیایی سیاسی غرب را مشخص کرد، اما سکولاریسم تنها به حوزه سیاست خلاصه نمیشود، بلکه قدسزدایی در زندگی انسان را شامل میشود و در اقتصاد، سیاست، فرهنگ و … وجود دارد.
استاد فلسفه غرب افزود: این سرمایهگذاری استعمارگران مبنای توزیع ناعادلانه تجسم میشود که روح سکولاریسم را از بین برده و وقتی انسان از معنویت و اخلاق خارج شود سود نامشروع را به وجود خواهد آورد.
زرشناس تصریح کرد که سکولاریسم فقط بر قدرت ظهور ندارد، هرچند در سیاست بسیار پررنگ است، اما بشر آیا میتواند بدون ساحت قدسی زندگی کند و در این شرایط زندگی سالمی خواهد داشت.
وی افزود: توجه داشته باشید اگر آسمان را از زمین بگیریم زمین هم از بین میرود پس انسان هم این ربط را با کولاریسم دارد و اگر این ربط را بخواهیم انکار کنیم و لوازم آن را نادیده بگیریم چه بلایی بر سر حیات انسان میآورد.
زرشناس تاکید کرد که وقتی شما بشر را محور قرار دهید و خواست او را فارغ از حدود دین و اخلاق بزارید فساد به وجود میآِید، این در حالی است که دین و اخلاق میخواهد به استعداد و نیاز بشر چارچوب دهد و تلاش میکند بشر به گرگی علیه دیگران تبدیل نشود.
وی ادامه داد که سوکلاریسم نادیده گرفتن بخش حیات انسان بر روی زمین است و افزود: انسان برای حیات در زندگی نیازمند آسمان و زمین است، اما نکته اصلی در رابطه بین بشر و سکولاریسم این است که سکولاریسم آسمان را از انسان میگیرد به این معنا که سکولاریسم اخلاق را از زندگی انسان گرفته و تعالی را از بین میبرد و وقتی انسانیت معنا نداشته باشد چه اتفاقی میافتد؟، اصلا جوهره پیامهای دین چیست جز اینکه اخلاق و عدالت را مطرح میکند.
وی ادامه داد که میشل فوکو که هیچ تعلق دینی و اخلاقی ندارد و میگوید “سوژه همان سلطه است”، همچنین میگوید “بشر اختراع جدید است که کمکم به پایان خود نزدیک میشود”، مقصود از اختراع صورتبندی بشر مردن و سوژه بودن آن است. در اینجا بشر را به عنوان یک اختراع جدید تفسیر میکند چون بحران ایجاد کرده و برپایه سلطه قرار گرفته است .
زرشناس تصریح کرد: امام راحل وقتی نظام جهانی سلطه را مطرح میکنند منظورشان باطن فعلی جهان در غرب است.
وی با بیان این که فجایع امروز در غزه یکی از مظاهر غرب است،گفت: همین غرب مدرن در رنسانس پس از ثبت یک انقلاب صنعتی باروت را تبدیل به تفنگ میکنند و اسلحه کشتار جمعی به راه میاندازند، همچنین با ساخت کشتی اقدام به کشورگشایی در آمریکا و آسیا میکنند و انسانها را دزدیده تا برایشان پارو بزنند و آنها بتوانند به مستعمرههای خود برسند.
زرشناس گفت: نظام جهانی سلطه این گونه متولد شد، آنها انسانها را می زدیدند تا در زمینهای کشاورزی آنها کار کرده یا در بازار برده فروشی آنها را فروخته و به درآمد برسند.
وی اظهار کرد: کریستف کلمب در خاطرات خود مینویسد وقتی اروپایی سفید پوست وارد سرزمینهای آمریکا شد، بومیها از آنها استقبال کردند، اما آنها رئیس قبیله سرخپوستان را مجروح و به قتل عام آنها پرداختند تا جایی که سرخپوست زیادی باقی نمانده بود. این نظام جهانی جدید چرا به این شکل است زیرا وجه معنوی کمالگرایی و عدالت را از انسان میگیرد و انسان را کانون قدرت میکند و سرانجام آن چیزی میشود که امروز میبینیم.
این استاد فلسفه غرب با اشاره به این که بشر مدرن از خودش بیگانه شده و از دیگران هم بیگانه است، گفت: از قرن نوزدهم متفکران غربی از بیگانگی بشر مینویسند، اما سوال این است که چرا تا قبل از آن شاهد چنین چیزی نبودیم زیرا سکولاریسم هنوز خود را نشان نداده بود.
وی در پایان با بیان این که سکولاریسم فقط با موضوع سیاست مواجه نیست، گفت: مساله سکولاریسم مواجه شدن با امر هویتی بشر است و اگر با سکولاریسم زندگی کنیم از خود بیگانه خواهیم شد، در واقع کسی که با وحی و آرمان جدا شود با خودش هم جدا خواهد شد. قرآن میگوید انسان وقتی خدا را فراموش کند خودش را هم فراموش میکند، بنابراین اگر آدمی بخواهد در مسیر کمال و شکوفایی و عدالت حرکت کند راهی جز این ندارد که بر سکولاریسم مقابله کند.
Monday, 20 May , 2024